SOSYOLOJİNİN AMACI ÖZELLİKLERİ VE DİĞER BİLİMLERLE İLŞKİSİ

İçinde yaşadığımız toplumu bir bütün olarak ele alan, sosyal kurumlar, sosyal yapılar gibi ilişkileri inceleyen sosyal bilime sosyoloji  adı verilir

Sosyolojinin Konusunu Şunlar Oluşturur

* Sosyal gruplar

* Sosyal kurumlar

* Sosyal ilişki

* Sosyal yapı

* Toplumsal tabakalaşma

* Toplumsal değişmeler

* Kültürel değişmeler

SOSYOLOJİNİN ÖZELLİKLERİ

1) Sosyoloji yalnız başına yaşayan bireyle ilgilenmez. Grupla yani toplumla ilgilenir. Çünkü toplumsaldır.

         Uyarı: Grup içindeki bireyle ilgilenir.

2) Sosyoloji bütüncül bir bilimdir.

3) Sosyoloji sosyal olaylar arasında sebep-sonuç ilişkisi kurarak inceleme yapar.

4) Sosyoloji olaylar aktarırken yer ve zaman belirtmez.

5) Sosyoloji evrensel bir bilim değildir. Ancak olayların ortak noktalarını saptayıp genellemelere (ilkelere) varır.

6) Sosyoloji hukuk gibi kural,(yasa) koyucu normatif(kural koyucu) bir bilim değildir.

7) Sosyoloji “olması gerekeni değil, olanı inceler.” İncelediği alanın eleştirisini (iyi-kötü) yapmaz.

8) Sosyolojide değer yargısına ve önyargıya yer verilmez.

9) Sosyoloji istatistikî (sayısal) bilgilerden faydalanarak “öngörüde” bulunur.

ÖNYARGI: Bir kişiyi, aileyi, köyü, kenti, ülkeyi, milleti tanımadan, araştırmadan yeterli bilgi sahibi olmadan onlar hakkında fikir belirtmeye “önyargı” denir.

DEĞER YARGISI: Araştırmacının araştırma bulgularına (bilgilerine), duygularını, dileklerini, beğenileri, inançlarını katmasına değer yargısı denir.

SOSYOLOJİNİN AMACI

1) Toplumu zaman ve yer bakımından nesnel ele alıp anlamlandırmak.

2) Bireylerin toplumların değişme sürecindeki etkisine yardımcı olmak

3) Toplumlarda meydana gelen değişmenin sebeplerini açıklamak

4) Başka başka toplumlar üzerinde yapılan araştırmalarda ortak nokta saptayıp, genellemeler yapmak

SOSYOLOJİNİN DİĞER BİLİMLERLE İLİŞKİSİ

A) Sosyoloji ve Psikoloji: Grupların bireyi nasıl etkilediği veya bazen tek bir bireyin grubu nasıl etkilediğini incelemek için sosyoloji psikolojiden yardım alır. Her ikisinin birleşiminden de sosyal psikoloji denilen bir alt psikoloji dalı doğmuştur.

B) Sosyoloji ve Coğrafya: Bireylerin yer aldığı coğrafyalar toplumun yapılanmalarına katkı sağlamıştır. Örneğin insanlar ilk olarak su kaynaklarına yakın yerlere yerleştikleri için deniz kenarları her zaman iç kesimlerden daha fazla gelişmişlik göstermektedir.  Tüm bu veriler için de sosyoloji coğrafyadan yardım almıştır.

C) Sosyoloji ve Tarih: Geçmiş toplumların yaşam şartları, kültürleri gibi özellikler için sosyoloji tarihten yardım alır.

D) Sosyoloji ve Antropoloji: Toplumu inceleyen sosyoloji için, toplumların evrimi, kültürün gelişimi ile ilgili antropolojinin konusu içine giren bilgiler önemlidir. İnsan topluluklarını anatomik yönden inceleyen antropolojiye “ fiziki antropoloji”, toplumların yaşam tarzlarını inceleyen antropolojiye de “kültürel antropoloji” denir.

E) Sosyoloji ve Siyaset Bilimi: Bir toplumun yönetim biçimi her iki alanında konusuna girer. Sosyoloji mevcut siyasal sistemi olduğu gibi incelerken, siyaset bilimi değer yargılarını atfeder ver adaletli bir düzen arayışı içindedir.

F) Sosyoloji ve Hukuk: Hukuk insanların uyması gereken kurallar koyarken uğraşırken, sosyoloji ise tüm yazılı ve yazılı olmayan kuralları inceler. Hukuk normatif iken, sosyoloji kural koymaz.

G) Sosyoloji ve Ekonomi: Ekonomik olaylar sosyal hayatta meydana gelirler. Üretim, tüketim, bölüşüm ve değişim gibi ekonomik süreçlerin sosyolojik boyutu ekonomik sosyolojinin çalışma alanına girer.